Geçtiğimiz yaz Rodos Adası’nda deniz hukuku ile ilgili bir yaz okuluna katıldım. Bir akşam, yaz okulundaki arkadaşlarla beraber yemeğe gittik ve yemekten sonra harika bir Yunan müziği dinletisi oldu. Orada müzisyenlerden S’agapo şarkısını çalmalarını istedim ve bana aracılık eden Yunan arkadaşım, S’agapo isimli birden fazla şarkı var, sen hangisini istiyorsun diye sordu. Ben de ona Giorgos Dalaras’ın S’agapo’su dedim ve o zaman bu şarkıyı istediğim anlaşıldı. Çünkü şarkı her ne kadar Dalaras’ın şarkısı olmasa da en güzel o söyler. Sonra müzisyenler buzukinin o rüya gibi sesiyle beraber şarkıyı benim için çaldılar.
Hadi şarkıyı çevirelim, iskele alabanda, yelkenler fora, tam yol ileri ⚓
Σ’ αγαπώ ”seni seviyorum”
Σ’ αγαπώ (sagapo), aslında Σε αγαπώ ( se agapo) cümlesinin kısaltılmış halidir ve iki sesli yan yana geldiği için bu kısaltma yapılır. Eminim hepimizin anlamını bildiği üzere bu cümle seni seviyorum demektir.
σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία ”seni seviyorum, çünkü güzelsin”
Burada γιατί (giati) kelimesi bağlaç görevindedir ve çünkü anlamını vermektedir. Devamındaki είσαι (eisai) kelimesi sen zamirinin yardımcı fiiliyken, ωραία (oraia) kelimesi ise güzel anlamını veren bir sıfattır. ωραία sıfatı, ωραίος (oraios) sıfatının dişil halidir. Yunanca’da sıfatlar niteledikleri isim hangi cinsteyse ona göre çekimlenirler ve buna göre eril, dişil veya nötr halde bulunabilirler. ωραίος sıfatı, sonundaki iki harf atılarak ve -α eki getirilerek dişil bir sıfat haline gelmiştir.
σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία ”seni seviyorum, çünkü güzelsin”
σ’ αγαπώ γιατί είσαι εσύ “seni seviyorum, çünkü sensin”
Bu cümlede bir kelime dışındaki diğer kelimeler üstteki cümle ile aynı. Yukarıda da bahsettiğim gibi είσαι (eisai) kelimesi, sen zamirinin yardımcı fiilidir. εσύ (esi) kelimesi ise doğrudan sen anlamına gelmektedir. Dolayısıyla είσαι εσύ ifadesi, sensin anlamını vermektedir.
Αγαπώ “seviyorum”
Αγαπώ (agapo) kelimesi güzel bir kelimedir ve seviyorum anlamına gelen bir fiildir. Burada birinci tekil şahsın, şimdiki zaman formunda çekimlenmiştir.
αγαπώ κι όλο τον κόσμο ”bütün dünyayı da seviyorum”
Burada öncelikle τον κόσμο ifadesinden başlayalım. κόσμο (kosmo) kelimesi aslında dünya anlamına gelen ve eril bir kelime olan κόσμος (kosmos) kelimesinden gelmektedir. Ancak isim -i halinde kullanıldığı için hem sonundaki -ς eki düşmüştür hem de eril kelimenin başındaki -o artikeli τον (ton) artikeline dönüşmüştür. Ayrıca bu ifadenin başında yer alan όλο (olo) kelimesi de όλος (olos) sıfatının -i halinde çekimlenmiş formunda bulunmaktadır. όλος “tüm, bütün” anlamlarını vermektedir. Son olarak cümledeki κι (ki) kelimesi και (kai) kelimesinin kısaltılmış formudur, devamındaki kelime sesli harfle başladığı için kısaltma yapılmıştır. Burada “-da, -de” anlamlarını veren bir bağlaç olarak kullanılmıştır.
αγαπώ κι όλο τον κόσμο ”bütün dünyayı da seviyorum”
γιατί ζεις κι εσύ μαζί ” Çünkü sen de onunla beraber yaşıyorsun”
Bu cümle yukarıda açıkladığım ve “çünkü” anlamına gelen γιατί (giati) bağlacıyla başlamaktadır. Devamındaki ζεις (zeis) kelimesi; yaşamak anlamına gelen Ζω (zo) fiilinin ikinci tekil şahıs ve şimdiki zamanda çekimlenmiş formundadır. κι ve εσύ kelimeleri yukarıda açıkladığım anlamlarında kullanılmışken, μαζί (mazi) kelimesi ise cümlede “birlikte, beraber” anlamını veren bir zarf görevindedir.
Το παρα ”pencere”
το παράθυρο κλεισμένο “pencere kapanık”
Bu cümlede παράθυρο (parathiro) kelimesi “pencere” anlamına gelen nötr bir isimdir ve bu sebeple το (to) artikeli ile birlikte kullanılmıştır. Devamındaki κλεισμένο (kleismeno) kelimesi, “kapatmak” anlamına gelen Κλείνω (kleino) fiilinden türemiştir. Bu cümlede, Türkçe’de de aşina olduğumuz üzere, fiilin sıfat olarak kullanılması söz konusudur ve bu durum ortaç olarak isimlendirilir. κλεισμένο kelimesi, edilgen bir çatıda olduğu ve nötr bir kelime olan παράθυρο kelimesini nitelediği için -μένο ekini almıştır.
το παράθυρο κλεισμένο “pencere kapanık”
το παράθυρο κλειστό ”pencere kapalı”
Άνοιξε ”aç”
Burada άνοιξε (ánoixe) kelimesi “açmak” anlamına gelen ανοίγω (anoigo) fiilinden türemiştir ve emir kipi ile çekimlenmiştir.
άνοιξε το ένα φύλλο “bir kanadını aç”
Burada cümle yukarıda anlamını açıkladığım άνοιξε (ánoixe) fiili ile başlamaktadır. Cümledeki φύλλο (fillo) kelimesi “yaprak, pano” gibi anlamlara gelen nötr bir isimdir ve bu sebeple το (to) artikeli ile birlikte kullanılmıştır. Cümlenin bağlamından dolayı φύλλο kelimesini “kanat, pencere kanadı” şeklinde çevirebiliriz. Cümledeki diğer bir kelime olan ένα (ena) ise “bir” anlamına gelmektedir.
άνοιξε το ένα φύλλο “bir kanadını aç”
την εικόνα σου να δω ”yüzünü göreyim”
Bu cümlede εικόνα (ikona) kelimesi “suret, yüz” olarak çevrilebilecek dişil bir isimdir. İsim -i halinde kullanıldığı için başındaki artikel -η (i)’den τη(ν) (tin)’e dönüşmüştür. την (tin) artikelinde -ν (n) harfi kullanılmıştır, çünkü devamındaki kelime -ε harfi ile başlamaktadır. Devamındaki σου (sou) kelimesi ise “senin” anlamını veren ve iyelik belirten bir kelimedir. Dolayısıyla την εικόνα σου ifadesi “yüzünü” anlamına gelmektedir. Son olarak cümledeki να δω (na do) ifadesi, “görmek” anlamına gelen βλέπω (vlepo) fiilinin dilek kipinde çekimlenmiş halidir.
Not: Bu şarkıyı çevirirken benim bitmek bilmeyen sorularıma sabırla cevap veren Ezgi Ayyıldız ve Giannis Koutroudes’e çok teşekkür ederim.
TÜRKÇE & YUNANCA Şarkılar 